Модул 4

Вовед

Кога станува збор за одржливо готвење, се мисли на техника за собирање, употреба и трансформација на храната врз основа на знаењето за нејзиното потекло и нејзините последици по личното, социјалното, еколошкото и економското здравје на нашата планета. Идејата е, покрај влијанието на готвењето и целиот економски циклус поврзан со тоа нашата храна да биде што е можно поприфатлива за животната средина, сите овие активности да се спроведуваат со практики усогласени со Целите за одржлив развој на Обединетите нации.

Овие цели се насочени кон диктирање насоки на владите и на граѓаните за да се гарантира дека нашиот развој нема да се прави на сметка на уништувањето на нашата планета, туку секогаш да се применува критериумот на одржливост.

Покрај тоа, ќе можете да уживате во видеото со објаснување за да може на практичен начин да видите како треба да се применуваат овие техники и кои мерки на претпазливост треба да се земат предвид. Овој модул вклучува и вокабулар на зборови што ќе Ви биде многу корисен во иднина.

На крајот има тест што треба да го направите за да дознаете дали добро сте ја научиле оваа лекција и дали треба уште малку да ја повторите. 

Забавувајте се со овој модул и уживајте во процесот!

Модул 4

Одржливост и управување со отпад

Одржливоста и управувањето со отпад се две од најважните компоненти да се биде одговорен кон животната средина. Водејќи поодржлив живот, треба да правиме компромиси како што е настојувањето да се намали потрошувачката на ресурси и да се зголеми нашето користење на обновливи извори. Намалувањето, повторното користење, рециклирањето се примери за ефективни практики за управување со отпад со кои се гарантира дека предметите се пренаменуваат или отстрануваат и на тој начин се намалува штетата по екосистемите и здравјето на луѓето. 

Здравје и безбедност

Здравјето и безбедноста се најважни во една кујна. Тие обезбедуваат благосостојба и на кулинарскиот работник и на потрошувачите. Поради брзата природа на кулинарскиот сектор, може да биде тешко да се запомнат сите здравствени и безбедносни практики што треба да се следат. Личната хигиена, складирањето и ракувањето со храната, безбедноста на ножевите, свесноста за алергените, личната заштитна опрема (ЛЗО) и првата помош се важни политики што треба да се следат за да се намалат ризиците поврзани со секторот додека се одржуваат хигиенски работни простори. 

Материјал за учење

Рециклирање во кујна
Опис на дејството

Рециклирањето во кујната е исклучително важен дел за намалување на отпадот од храна и за одржливост во секојдневниот живот, бидејќи кујната се користи неколку пати секој ден. 

Посебни канти за отпад во кујната може да помогнат во одвојување на отпадот од храна за рециклирање и компостирање, со правење помалку отпад. Поседувањето корпа за отпадоци и корпа за отпадоци за рециклирање, може да помогне отпадот правилно да се фрла, со што ќе се избегне загадување. Доколку подобро научиме што може да се рециклира, на пример, чиста хартија, картон и пластични садови, процесот на рециклирање има помали шанси да биде контаминиран и ќе биде поефективен.

Употреба на локални производи
Опис на дејството

Локални еколошки производи се производи што се набавуваат, произведуваат и продаваат локално на многу кратко растојание од „0 км“ од местото од каде што се продаваат. 

Филозофијата на локални еколошки производи со нула поминати километри за нивна набавка е тесно поврзана со идејата за поддршка на локалните бизниси и економии, намалување на емисиите на јаглерод што се поврзани со патувањето и влијанието врз животната средина на транспортот на долги растојанија. 

Локалните еколошки производи се во суштина овошје, зеленчук, мешунки, млеко, јајца, вино, месо, житарки и други земјоделско-прехранбени производи. Со текот на времето, опсегот на еколошките локални производи се проширува надвор од прехранбените производи, како на пример, локални празнични пакети.

Готвење остатоци од храна
Опис на дејството

Готвењето остатоци од храна е „уметност да се извлече максимумот од храната“ и стана донекаде популарен тренд меѓу луѓето, но готвењето остатоци од храна во никој случај не е нов феномен.  

Едноставно кажано, готвењето остатоци е интегрална употреба на храната, за да се избегне фрлање храна. Овој гастрономски тренд е вкоренет во намалување колку што е можно повеќе отпад во кујната, додека сè уште уживате во добра храна. Готвењето остатоци од храна може да вклучува производи со речиси истечен рок на важност, производи што се малку оштетени или естетски непривлечни, но сепак сосема безбедни за готвење. Некои примери за готвење со остатоци вклучуваат смути со презрело овошје, пржење со овенат зеленчук, готвење преостанато варено месо во тепсија. Готвењето остатоци од храна е поврзано со напорите за одржливост со користење на веќе произведени ресурси. 

Рециклирање на употребено масло
Опис на дејството

Маслото за готвење што е искористено и нетретирано може да биде штетно за животната средина. Меѓутоа, кога правилно се рециклира, може да се претвори во биогориво. Ова е гориво што може да се користи за загревање домови, како и за возење автомобили и други возила. За да се рециклира маслото, потребно е да се остави целосно да се излади, пред да се префрли во контејнер што може да се запечати за на крај да се достави до одредена постројка за рециклирање масло. 

Со рециклирање на искористеното масло за јадење, ние придонесуваме за зачувување на животната средина и намалување на побарувачката за нови ресурси. На овој начин, ние го поддржуваме развојот на одржливи горива и производи.  

Избегнување употреба на пластика
Опис на дејството

Употребата на пластика е многу распространета во нашите кујни. Од прибор за еднократна употреба до пластично складирање и пакување храна, во нашите кујни имаме тенденција да чуваме многу непотребна пластика. Сепак, постојат многу алтернативи со кои може да се избегне употребата на пластика во кујната. 

Едноставните алтернативи на пластичното складирање храна вклучуваат стаклени или не'рѓосувачки челични садови што се исто толку лесно достапни за потрошувачите како и пластичните. Друго едноставно решение за да се избегне големата потрошувачка на пластика и отпад е да се инвестира во систем за филтрирање вода или да се купи шише со вода за повеќекратна употреба, а со цел да се намали купувањето шишиња за вода за еднократна употреба. 

Не трошете вода
Опис на дејството

Намалувањето отпад од вода општо гледано е многу важно и е чекор кон зачувување и заштита на животната средина. Штедењето вода во кујната е особено важно, затоа што тоа е местото каде секојдневно се троши многу вода. 

Овде се дадени неколку корисни совети како да го намалите отпадот од вода во кујната. Поефикасното користење машина за миење садови може во голема мера да го намали отпадот од вода, ако ја користите само кога има целосно полнење или ако ја ограничувате на само едно полнење дневно, сето ова ќе направи разлика. Покрај рециклирањето искористено масло, можете да ја рециклирате и водата. Откако ќе сварите зеленчук или тестенини, оставете ја водата да се излади и повторно употребете ја за наводнување на растенијата. Кујнската чешма е еден од најлесните начини да ја зголемите вашата дневна потрошувачка на вода, исклучете ја кога не ја користите. Сите овие практики можат да помогнат да се намали отпадот од вода во кујната.

Вокабулар на зборови

Видео

Play Video

Тест

Funded by the European Union. Views and opinions expressed are however those of the author(s) only and do not necessarily reflect those of the European Union or the European Education and Culture Executive Agency (EACEA). Neither the European Union nor EACEA can be held responsible for them.Project Number – 2022-1-NO01-KA220-ADU-000089795

mk_MKMacedonian